1 listopada 2010

Wszyscy Święci

.
Od pierwszych wieków chrześcijaństwa Kościół oddawał cześć publiczną najpierw męczennikom, a po wprowadzeniu kanonizacji, również i wyznawcom. Początkowo uroczystości te były świętami miejscowymi, lecz po udzielaniu relikwii Świętych kościołom w różnych regionach, cześć ich zaczęła się rozpowszechniać.

Z biegiem czasu powstała uroczystość wspólna wszystkich męczenników, do niej dodano następnie uroczystość świętych wyznawców, dając w ten sposób początek uroczystości Wszystkich Świętych. W ten sposób uhonorowano również i tych Świętych, którzy szczególniejszej czci w ciągu roku nie odbierają, bądź też nie jest znane ich imię.

Detal z predelli ołtarza św. Dominika
Fra Angelico, 1423-24
National Gallery w Londynie

Uroczystość zapoczątkował papież św. Bonifacy IV, przemieniając rzymski Panteon, który otrzymał od cesarza, na świątynię pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny, Świętych Apostołów i Męczenników (obecnie kościół Wszystkich Świętych).
Złożono w nim szczątki 28 męczenników, a uroczyste poświęcenie miało miejsce
13 maja 610 roku. Na pamiątkę tego dnia obchodzono wspomnienie wszystkich świętych męczenników.

 Kościół NMP u Męczenników (Santa Maria ad Martyres) w Rzymie

Papież św. Grzegorz III przeniósł je na 1 listopada, Grzegorz IV w 837 roku zalecił, aby było obchodzono ją jako uroczystość Wszystkich Świętych z wigilią. Papież Jan XI w 935 roku rozszerzył uroczystość na cały Kościół, a Sykstus IV dodał oktawę.

 Kościół p.w. Wszystkich Świętych we Florencji


Wstawiennictwa Wszystkich Świętych wzywa się w szczególnie ważnych wydarzeniach w życiu Kościoła, śpiewając Litanię do Wszystkich Świętych, jedyną litanię występującą w księgach liturgicznych.

Impresje muzyczne:
Tomas Luis de Victoria "In festo Omnium Sanctorum" (1572, motet)
Francisco Guerrero "Vespers for All Saints"
Jan Dismas Zelenka "Missa Omnium Sanctorum" (ZWV 16-21)
Jan Dismas Zelenka "Litaniae Omnium Sanctorum in A minor" (ZWV 153)
.